Giải toán trực tuyến W | A




Vẽ đồ thị trong Oxyz plot3D(f(x,y),x=..,y=..)
Vẽ đồ thị trong Oxy plot(f(x),x=..,y=..)
Đạo hàm derivative(f(x))
Tích phân Integrate(f(x))


Giải toán trực tuyến W|A

MW

Hiển thị các bài đăng có nhãn siêu dẫn. Hiển thị tất cả bài đăng
Hiển thị các bài đăng có nhãn siêu dẫn. Hiển thị tất cả bài đăng

Thứ Tư, 26 tháng 11, 2014

Hiểu vật lý trong 60 giây - Bài 10 . Sự vi phạm CP

Hiểu vật lý trong 60 giây - Bài 10 .  Sự vi phạm CP



Lời nói đầu .


Tạp chí Symmetry trình bày rất nhiều lĩnh vực khác nhau trong Vật lý hiện đại với những ý tưởng , bài viết , công trình lý thuyết lẫn thực nghiệm của tập thể các nhà khoa học hàng đầu hiện nay trên thế giới . Chuyên mục " Hiểu biết Vật lý trong 60 giây " tổng hợp một số bài viết ngắn gọn , súc tích và đầy tính đột phá trong việc giải thích các cơ chế vật lý nhằm giúp người đọc dễ dàng tiếp cận những thông tin mới mẻ . Tác giả của những bài viết này hiện đang công tác tại các Trung tâm nghiên cứu , Viện Khoa học và các trường Đại học danh tiếng nên nguồn thông tin luôn được cập nhật thường xuyên .
 Xin trân trọng giới thiệu đến bạn đọc .




Trần hồng Cơ .
Tham khảo - Trích lược .
Ngày 05/05/2014.


 ------------------------------------------------------------------------------------------- 


Sự vi phạm CP  

CP violation

Minh họa: Sandbox Studio


Phải chăng các quy luật tự nhiên đều giống nhau cho vật chất và phản vật chất? Các nhà vật lý hay sử dụng thuật ngữ "CP" (cho "đối đẳng tích liên hợp - charge parity") để nói về tính đối xứng vật chất-phản vật chất. Nếu tự nhiên đối xử vật chất và phản vật chất như nhau, thì nói theo phong -cách -vật - lý, tự nhiên cũng sẽ là CP-đối xứng. Nếu không,  tính CP  sẽ bị vi phạm.

Thế nhưng các thí nghiệm đã chỉ ra rằng lực yếu trong tự nhiên - tác nhân về sự phân hủy của các hạt -  trong thực tế là vi phạm CP. Tuy nhiên, sự vi phạm CP đặt ra một sự bí ẩn.


 Bí ẩn từ đâu đến ?

Trong những thí nghiệm tại Alternating Gradient Synchrotron tại Phòng thí nghiệm quốc gia Brookhaven khoa Năng lượng của các nhà vật lý Jim Cronin và Val Fitch phát hiện vào năm 1964 rằng vật chất và phản vật chất không luôn luôn ứng xử một cách đối xứng CP , như các nhà khoa học đã tin như vậy . Thay vào đó, Cronin và Fitch tìm thấy một chút khác biệt trong hành vi của các hạt hạ nguyên tử được gọi là kaon, và phản hạt của chúng, antikaons. Sự khác biệt này tuy nhỏ nhưng rất quan trọng, được gọi là sự vi phạm CP, giữa ứng xử của vật chất và phản vật chất, có thể giải thích cho sự tồn tại của vũ trụ đối xứng của chúng ta , đã được hình thành chỉ từ vật chất .



Các mô hình chuẩn của hạt cơ bản cho thấy rằng khi vũ trụ nhỏ hơn $10 ^{-12}$ giây , là điều kiện đã chín muồi cho việc sản sinh vật chất nhiều hơn phản vật chất với sự vi phạm CP nhằm cung cấp cơ chế cho tốc độ phản ứng khác nhau (để sản sinh vật chất và phản vật chất). Lời giải thích này có vẻ hợp lý , tuy nhiên, các tính toán lý thuyết cũng như đo lường thực nghiệm cho thấy có một sự dư thừa rất nhỏ để đạt được mức độ có thể quan sát được của tính đối xứng CP   .

CP là gì ?

Để hiểu sơ lược về đối xứng CP ta có thể vắn tắt như sau
-Đối xứng CP là một sự kết hợp của tính đối xứng C và P , mà trước đó đã được cho là đối xứng tuyệt đối trong tự nhiên .
-Tình P-đối xứng là đối xứng bình đẳng ( đối đẳng ) : nó biến đổi và bảo toàn tất cả mọi thứ vào hình ảnh phản chiếu của nó .
-Tính C-đối xứng là đối xứng tích liên hợp ( tích liên hợp )  : nó biến đổi một hạt thành phản hạt của nó hoặc ngược lại.
Tích liên hợp (C) là một phép toán biến đổi một hạt thành một phản hạt, ví dụ, thay đổi các dấu của điện tích . Tích liên hợp (C)  ngụ ý rằng tất cả các hạt tích điện đều có một phản vật chất tích điện trái dấu, hoặc phản hạt.

Tính bảo toàn P-đối xứng có nghĩa là bên trái - bên phải và bên trên - bên dưới phải được bảo toàn khi đối xứng qua một gương phản chiếu .

Khi đó đối xứng CP - đối đẳng tích liên hợp - thỏa mãn cả hai tính đối xứng C và P , sẽ có thể được mô tả như sau

Hình ảnh minh họa dưới đây cho chúng ta thấy tính đối xứng CP của hạt neutrino



Vi phạm CP là gì ?

Trong một thời gian dài, đối xứng CP  đã được giả định là tự nhiên luôn luôn đúng. Nó có vẻ rất tự nhiên khi cho các hạt và phản hạt chia sẻ cùng một hiện tượng vật lý, và cả các định luật vật lý để duy trì tính giống nhau ngay cả khi có sự phản ảnh . Tuy nhiên, các nghiên cứu về neutrino đã làm tan vỡ niềm tin này.
Sự vi phạm CP là vi phạm định luật bảo toàn kết hợp gắn liền với tính đối xứng tích liên hợp (C) và tính đối xứng bình đẳng (P). Sự vi phạm CP có thể được hiểu là :
+ Vi phạm tính P-đối xứng



+ Vi phạm tính C-đối xứng



Vi phạm CP đã được phát hiện đầu tiên trong các mô hình phân rã của kaon , một nhóm cụ thể của các hạt phức hợp -composit .
Hai trong số các quỹ  đạo phân rã của các kaon K-dài là đặc biệt nổi bật . Các sản phẩm của hai sự phân rã là phiên bản hoàn toàn đối xứng CP của nhau. Ví dụ, một phản-neutrino electron ra và một neutrino electron, và tất cả các hạt tương ứng khác của hai phân rã cũng là hoàn toàn đối xứng CP.

Mặc dù các sản phẩm của hai phân rã là CP-đối xứng, nhưng chúng không được sản xuất ở mức tương đương. Nếu đối xứng CP là hoàn toàn đúng, thì các kaon K-dài sẽ phân hủy thông qua hai quỹ đạo với một lượng bằng nhau . Tuy nhiên, trong các thí nghiệm, các K-dài lại có nhiều khả năng phân hủy theo qũy đạo bao gồm liên quan đến các neutrino electron bằng một phần rất nhỏ. Sự khác biệt phân đoạn này thể hiện sự vi phạm CP rõ ràng và do đó cung cấp các bằng chứng không thể phủ nhận rằng vật lý không phân biệt giữa vật chất và phản vật chất .

***


Lại nói về BigBang .

Vụ nổ lớn BigBang đã tạo ra một lượng bằng nhau của vật chất và phản vật chất, nhưng với sự hủy diệt tiếp theo sau đó để lại những cái không phải như vậy . Tuy nhiên, vũ trụ khả kiến có khoảng mười tỷ thiên hà bao gồm toàn bộ các vật chất (proton, nơtron và electron) mà lại không có phản vật chất (phản- proton, phản-neutrons, và positron). Ngay sau khi vụ nổ lớn, một số lực nào đó đã phải  gây ra sự vi phạm CP để làm lệch đi sự bình đẳng giữa vật chất và phản vật chất hạt và bỏ lại đằng sau toàn là vật chất dư thừa .

Các lực yếu bởi bản thân nó chỉ có thể giải thích một lượng nhỏ về sự vi phạm CP, không đủ để lại vật chất cho cả một thiên hà . Một số lực ẩn khác - đã không xét đến trong Mô hình Chuẩn của chúng ta về các hạt và các lực - chắc chắn đã phải chịu trách nhiệm cho sự vi phạm CP bổ sung để dẫn tới vũ trụ chúng ta quan sát ngày nay . Những thí nghiệm trong máy gia tốc hạt hiện tại và tương lai được thiết kế nhằm tìm kiếm các nguồn vi phạm CP đủ lớn để có thể xem xét tất cả vũ trụ vật chất xung quanh chúng ta.




01/10/2005
Theo Yosef Nir, Viện Khoa học Weizmann, Israel

 +++++++++++++++++++++++++++

Nguồn :
1. http://www.symmetrymagazine.org/article/october-2005/explain-it-in-60-seconds
2. https://www.fnal.gov/pub/science/inquiring/timeline/17.html
3. https://www.fnal.gov/pub/science/
4. http://universe-review.ca/R02-14-CPviolation.htm
5. http://www.quantumdiaries.org/2011/11/14/what-exactly-is-cp-violation/
6. http://www.nevis.columbia.edu/daedalus/motiv/cp.html



Trần hồng Cơ
Tham khảo - Trích lược .
Ngày 25/11/2014 .



 ------------------------------------------------------------------------------------------- 

 Chúng ta phải biết và chúng ta sẽ biết . 

 David Hilbert .

Thứ Ba, 25 tháng 11, 2014

Hiểu vật lý trong 60 giây - Bài 9 . Chất siêu dẫn

Hiểu vật lý trong 60 giây - Bài 9 . Chất siêu dẫn



Lời nói đầu .


Tạp chí Symmetry trình bày rất nhiều lĩnh vực khác nhau trong Vật lý hiện đại với những ý tưởng , bài viết , công trình lý thuyết lẫn thực nghiệm của tập thể các nhà khoa học hàng đầu hiện nay trên thế giới . Chuyên mục " Hiểu biết Vật lý trong 60 giây " tổng hợp một số bài viết ngắn gọn , súc tích và đầy tính đột phá trong việc giải thích các cơ chế vật lý nhằm giúp người đọc dễ dàng tiếp cận những thông tin mới mẻ . Tác giả của những bài viết này hiện đang công tác tại các Trung tâm nghiên cứu , Viện Khoa học và các trường Đại học danh tiếng nên nguồn thông tin luôn được cập nhật thường xuyên .
 Xin trân trọng giới thiệu đến bạn đọc .




Trần hồng Cơ .
Tham khảo - Trích lược .
Ngày 05/05/2014.


 ------------------------------------------------------------------------------------------- 


Chất siêu dẫn 

superconductors


Minh họa: Sandbox Studio



Chất siêu dẫn là vật liệu dẫn không có trở kháng với dòng điện. . Ở nhiệt độ rất thấp, ứng xử lượng tử của chúng cho phép các electron ghép với nhau một cách nào đó để tránh những trở ngại gây kháng bình thường trong chuyển động của chúng.
Các chất siêu dẫn đầu tiên được phát hiện vào năm 1911 khi Heike Kamerlingh Onnes làm mát bằng thủy ngân xuống tới 4 độ Kelvin (-452F, -269C), nhiệt độ của chất lỏng heli. Sau đó John Bardeen, Leon Cooper và John Schrieffer phát triển một lý thuyết về phương thức hoạt động của chất siêu dẫn. Được mệnh danh là "BCS Theory" lấy từ tên cuối cùng của các nhà khoa học, lý thuyết này mô tả tính chất siêu dẫn cho các nguyên tố và các hợp kim đơn giản ở nhiệt độ gần không độ tuyệt đối (0 Kelvin, -459.67F, -273.15C); Tuy nhiên, lý thuyết BCS không hoàn toàn giải thích được phương thức hoạt động của các chất siêu dẫn ở nhiệt độ cao hơn và chất liệu phức tạp hơn. Một lý thuyết tất cả bao gồm như vậy vẫn còn vượt quá tầm hiểu biết khoa học hiện đại và điều này là một trọng tâm chính của nhánh nghiên cứu vật lý hiện nay. Siêu dẫn sọc hoặc "Superstripes" đang dẫn đầu trong việc nghiên cứu tính chất siêu dẫn nhiệt độ cao.

Hình ảnh ảo giác trên là một bản tóm tắt đồ họa của một lý thuyết mô tả các chất siêu dẫn sọc.
Image courtesy of Florian Loder, University of Augsburg (2011)

Trong dây dẫn bình thường, dao động nhiệt và các tạp chất làm chệch hướng, hoặc phân tán, các electron . Quá trình này thải năng lượng bằng cách tạo ra nhiệt , ví dụ , trong cáp nhôm thép gia cố của đường dây truyền tải điện trong lưới điện. Ngay cả dây dẫn rất tốt như đồng nguyên chất cũng cản trở đáng kể dòng chảy của các electron , sinh ra  trở kháng và làm nóng dây.

Hệ thống truyền tải điện 
Thông thường, hai electron tích âm đẩy nhau. Nhưng trong chất siêu dẫn, các electron lại ứng xử khác nhau. Hai electron có thể tạo thành một cặp tạm thời khi một electron được hút vào lõi dương của một nguyên tử ngay khi một electron khác lại bị thu hút bởi các nguyên tử tương tự . Đáng ngạc nhiên là sự kết hợp này giúp loại bỏ những ảnh hưởng của sự tán xạ electron. Với việc xuất hiện hàng tỷ lần trong một giây, hiện tượng "cặp đôi" này làm cho sức đề kháng biến mất : do đó điện không ma sát!

Cáp siêu dẫn .

Là loại cáp ngầm làm bằng chất siêu dẫn, có tính mất trở kháng đối với dòng điện ở nhiệt độ thấp. Cáp siêu dẫn được làm bằng dây dẫn thế hệ thứ hai phủ đồng đồng dựa trên họ các chất siêu dẫn được phát hiện vào năm 1986 và hiện đang được lắp đặt cho lưới điện . Vì các chất siêu dẫn truyền điện mà không sinh nhiệt, chúng có thể mang điện với hiệu suất gấp nhiều lần so với dây cáp đồng thông thường với cùng một diện tích mặt cắt .
Cáp siêu dẫn (bên phải )  so với cáp đồng ( bên trái ) - Courtesy, American Superconductor Corporation


02 tháng 7 2008 - American Superconductor chính thức đưa vào hoạt động hệ thống cáp điện truyền tải nhiệt độ cao siêu dẫn đầu tiên trên thế giới được sử dụng trong một lưới điện thương mại. Chất siêu dẫn có thể cung cấp nhiều năng lượng một cách nhanh chóng, hiệu quả, và kín đáo. Việc truyền tải điện có hiệu suất gấp 150 lần điện của dây đồng có kích thước tương tự. Tuy nhiên, do khó khăn về công nghệ, sự phát triển thương mại của hệ thống siêu dẫn trong cáp điện đã bị khai triển khá chậm.


Chất siêu dẫn rất quan trọng trong khoa học, y học, và ngành công nghiệp. Dây siêu dẫn được sử dụng trong các nam châm cho máy gia tốc như Large Hadron Collider, và trong  máy chụp hình ảnh cộng hưởng từ (MRI) tại các bệnh viện. Các dây cáp siêu dẫn đầu tiên cho đường dây tải điện ngầm cũng đang được cài đặt tương đối phổ biến .








01/09/2005
Theo David Larbalestier, Applied Superconductivity Center and Department of Materials Science and Engineering, University of Wisconsin-Madison

 +++++++++++++++++++++++++++

Nguồn :
1. http://www.symmetrymagazine.org/article/september-2005/explain-it-in-60-seconds
2. http://www.physicscentral.com/explore/pictures/superconductors.cfm
3. http://www.newscientist.com/special/instant-expert-superconductors
4. http://spectrum.ieee.org/energy/the-smarter-grid/superconductors-enter-commercial-utility-service
5. http://cnx.org/contents/1741effd-9cda-4b2b-a91e-003e6f587263@43.2:44/Sustainability:_A_Comprehensiv



Trần hồng Cơ
Tham khảo - Trích lược .
Ngày 25/11/2014 .



 ------------------------------------------------------------------------------------------- 

 Chúng ta phải biết và chúng ta sẽ biết . 

 David Hilbert .


*******

Blog Toán Cơ trích đăng các thông tin khoa học tự nhiên của tác giả và nhiều nguồn tham khảo trên Internet .
Blog cũng là nơi chia sẻ các suy nghĩ , ý tưởng về nhiều lĩnh vực khoa học khác nhau .


Chia xẻ

Bài viết được xem nhiều trong tuần

CÁC BÀI VIẾT MỚI VỀ CHỦ ĐỀ TOÁN HỌC

Danh sách Blog

Gặp Cơ tại Researchgate.net

Co Tran